• 1403/08/09
  • - تعداد بازدید: 49
  • زمان مطالعه : 2 دقیقه

مواد شیمیایی ضدعفونی‌کننده ویژه ویروس‌ها را بشناسم /بخش اول

 

ضدعفونی‌کننده‌ها گروهی از مواد شیمیایی هستند که برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها، از جمله ویروس‌ها، بر روی سطوح و یا پوست استفاده می‌شوند. این مواد به طور خاص برای غیرفعال کردن ویروس‌ها طراحی شده‌اند و می‌توانند از انتشار و انتقال ویروس‌های بیماری‌زا جلوگیری کنند. در ادامه لیستی از مهم‌ترین مواد شیمیایی ضدعفونی‌کننده و نحوه عملکرد آن‌ها ارائه می‌شود.

1-الکل‌ها

الکل‌های اتیلیک (اتانول)  رایج‌ترین مواد ضدعفونی‌کننده هستند که بر روی طیف وسیعی از ویروس‌ها، از جمله ویروس‌های دارای انولوپ (مانند ویروس کرونا، آنفلوانزا و HIV) موثرند.

  • نحوه عملکرد: الکل‌ها با تخریب پروتئین‌ها و حل کردن غشاهای لیپیدی ویروس‌ها، آن‌ها را غیرفعال می‌کنند. الکل‌ها معمولاً در غلظت 70 تا 90 درصد بهترین عملکرد را دارند.
  • کاربرد: الکل‌ها برای ضدعفونی سطوح و دست‌ها بسیار مناسب هستند. ژل‌های الکلی برای ضدعفونی دست‌ها به طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند.
  • محدودیت‌ها: الکل‌ها بر ویروس‌های بدون انولوپ (مانند نوروویروس) اثربخشی کمتری دارند و استفاده طولانی مدت از آن‌ها می‌تواند باعث خشکی و تحریک پوست شود.

2-هیپوکلریت سدیم (سفیدکننده)

هیپوکلریت سدیم که به عنوان سفیدکننده نیز شناخته می‌شود، یک ماده ضدعفونی‌کننده قوی است که بر طیف گسترده‌ای از میکروب‌ها و ویروس‌ها موثر است.

  • نحوه عملکرد: این ماده با آزاد کردن کلر فعال به پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک ویروس‌ها حمله می‌کند و آن‌ها را تخریب می‌کند.
  • کاربرد: سفیدکننده‌ها معمولاً برای ضدعفونی سطوح مانند کف‌ها، میزها و ابزارهای پزشکی استفاده می‌شوند. محلول‌هایرقیق‌شده آن (0.1 تا 0.5 درصد) برای از بین بردن ویروس‌هایی مانند ویروس کرونا توصیه می‌شوند.
  • محدودیت‌ها: سفیدکننده‌هامی‌توانند برای پوست و سطوح آسیب‌رسان باشند و بوی قوی آن‌ها ممکن است مشکل‌ساز باشد. همچنین، محلول‌های سفیدکننده به مرور زمان از بین می‌روند و باید به طور مرتب تهیه و استفاده شوند.

3. پراکسید هیدروژن (آب‌اکسیژنه)

پراکسید هیدروژن یک ماده ضدعفونی‌کننده قوی با خواص آنتی‌ویروسی است که بر طیف وسیعی از ویروس‌ها، از جمله ویروس‌های دارای انولوپ و برخی ویروس‌های بدون انولوپ موثر است.

  • نحوه عملکرد: پراکسید هیدروژن با تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن به اجزای سلولی ویروس‌ها حمله می‌کند و غشا و ماده ژنتیکی آن‌ها را تخریب می‌کند.
  • کاربرد: این ماده معمولاً برای ضدعفونی سطوح، تجهیزات پزشکی، و حتی در برخی موارد برای ضدعفونی زخم‌ها استفاده می‌شود. غلظت‌های 0.5 تا 3 درصد برای ضدعفونی مناسب هستند.
  • محدودیت‌ها: غلظت‌های بالای پراکسید هیدروژن می‌تواند برای پوست و چشم‌ها مضر باشد. همچنین ممکن است به برخی سطوح حساس مانند فلزات آسیب برساند.

دکتر مهرداد محمدی عضو هیات علمی گروه باکتری شناسی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز

  • گروه خبری :
  • کد خبری : 111826
کلیدواژه

نظرات

0 نظر برای این مطلب وجود دارد

نظر دهید